Tìm hiểu tổng quan về hệ sinh thái Ethereum

Ethereum là Blockchain nổi tiếng về hệ sinh thái đa dạng, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ tài chính đến gaming. Hiện tại, Ethereum chính là đồng mã hóa phổ biến thứ 2 chỉ sau BitCoin. Vậy, hệ sinh thái Ethereum như thế nào? Cùng bài viết đi tìm đáp án chính xác nhất cho câu hỏi này nhé!

Hệ sinh thái Ethereum là gì?

Ethereum là một nền tảng điện toán phân tán, mã nguồn mở dựa trên công nghệ Blockchain và có thuật toán hợp đồng thông minh hoàn chỉnh. Trong đó, các điều khoản trong hợp đồng thông minh sẽ được thực thi một cách tự động khi những điều kiện trước đó được thỏa mãn. Các hành động này sẽ không chịu tác động của bên thứ ba, không ai có thể can thiệp vào.

Ethereum được xây dựng dựa trên công nghệ Blockchain và có thuật toán hợp đồng thông minh hoàn chỉnh

Hệ sinh thái Ethereum cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phi tập trung (DApps) và các tổ chức tự trị (DAOs). Trong đó, việc xây dựng Dapps có chức năng như trò chơi và việc phát hành Token ERC – 20 đã tạo ra các bước tiến đáng kể trong ngành công nghiệp tiền điện tử.

Chi tiết quá trình hình thành của hệ sinh thái Ethereum

Tháng 10/2013, Vitalik Buterin (một lập trình viên trẻ đam mê Bitcoin) đã đề xuất giải pháp cải tiến cho dự án Mastercoin. Tại đây, Vitalik Buterin đã đưa phương thức có thể hỗ trợ được nhiều hợp đồng hơn mà không cần thêm các tính năng phức tạp. Mặc dù, đề xuất của Vitalik được Mastercoin đánh giá cao nhưng nó lại không được họ áp dụng.

Sau đó, Vitalik đã tiếp tục nghiên cứu dự án và nhận ra rằng, Smart Contract có thể được khái quát hóa hoàn toàn. Đến tháng 11/2013, bản Whitepaper của Ethereum được chia sẻ. Với bản phác nào này, Vitalik đã có thêm một người đồng đội là Gavin Wood. 

Mùa hè 2014, Gavin Wood công bố bản Yellow Paper của Ethereum. Đồng thời, Vitalik cũng thông báo rằng, Ethereum sẽ được phát triển bởi tổ chức phi lợi nhuận Ethereum Foundation. Đến tháng 6/2015, khối đầu tiên của Ethereum được khai thác. Đây cũng là bước đánh dấu chính thức cho sự hình thành của Ethereum Blockchain.

Đội ngũ phát triển (Team Dev) của Ethereum

Đội ngũ phát triển được xem là yếu tố quan trọng trong việc đánh giá một dự án. Với Ethereum, bốn thành viên ban đầu tạo nên hệ sinh thái này bao gồm Vitalik Buterin, Mihai Alisie, Anthony Di Lorio và Charles Hoskinson. Chi tiết về từng thành viên sáng lập hệ sinh thái Ethereum như sau:

Vitalik Buterin

Vitalik Buterin được xem là “mảnh ghép quan trọng nhất” trong hệ sinh thái Ethereum. Sinh năm 1994, Vitalik đã sớm bộc lộ tài năng thiên bẩm với công nghệ máy tính. Tháng 3/2011 là lần đầu tiên Vitalik gia nhập vào cộng đồng Bitcoin. Chỉ 6 tháng sau, chàng trai này đã cùng với Mihai Alisie sáng lập ra Tạp Chí Bitcoin.

Vitalik Buterin là “mảnh ghép quan trọng nhất” trong hệ sinh thái Ethereum

Năm 2012, Vitalik được nhận vào đại học Waterloo để nghiên cứu khoa học máy tính. Tuy nhiên, năm 2013, chàng trai sinh năm 1994 lại quyết định rời Waterloo để đi du lịch. Sau đó, anh đã làm việc trên các dự án Bitcoin nổi bật như pybitcointools và multisig.info. Hiện tại, Vitalik hoàn toàn chuyên tâm làm việc trên Ethereum.

Mihai Alisie

Mihai Alisie là Co – Founder của Ethereum. Trước khi biết đến Bitcoin, anh học về Cybernetic Economy và sống bằng nghề living coaching. Mihai chịu trách nhiệm Ethereum Swiss base, mở tài khoản ngân hàng cho công ty và làm việc cùng các luật sư và chính quyền sở tại ở Thụy Sĩ. Đồng thời, anh cũng là người chuẩn bị cho chiến dịch Pre – Sale của Ethereum.

Mihai gắn bó với Ethereum với vai trò phó chủ tịch đến năm 2015. Sau đó, anh rời đi và tập trung vào Akasha – một social framework trên Ethereum. Dự báo, Akasha có thể ra mắt cùng lúc với Ethereum 2.0.

Anthony Di Iorio

Anthony Di Iorio là thành viên sáng lập Hội đồng Quản Trị & Giám đốc Điều hành của Liên minh Bitcoin Canada. Đồng thời, ông cũng là nhà sáng lập nhóm gặp gỡ Bitcoin Toronto cũng như đưa ra các sáng kiến khởi nghiệp Bitcoin khác. Điển hình trong đó có thể nhắc đến như ví Bitcoin trong trình duyệt KryptoKit, Cointalk…

Charles Hoskinson

Charles Hoskinson là nhà mật mã học làm việc trong các dự án liên doanh tại hệ sinh thái Bitcoin. Trước khi trở thành nhà phát triển cốt cán của dự án Ethereum, Charles đã thành lập Dự án Giáo dục Bitcoin và Đổi mới Invictus. 

Ngoài ra, việc phát triển dự án Ethereum còn có sự góp sức của hàng loạt nhà phát triển khác. Các cái tên có thể nhắc tới trong đó như tiến sĩ Gavin Wood, tiến sĩ Emanuele Costa, kỹ sư phần mềm Joseph Lubin, nhà phát triển Max Kaye…

Cách thức hoạt động của hệ sinh thái Ethereum

Về cơ bản, Blockchain của Ethereum hoạt động tương tự như các Blockchain khác. Nó được cấu thành bởi mạng lưới nhiều máy tính hay vẫn thường được gọi là Nodes. Để tham gia vào mạng lưới, các node cần cài đặt phần mềm Ethereum Client như Parity, Geth…

Hệ sinh thái Ethereum có cơ chế hoạt động tương tự các Blockchain khác

Khi cài đặt Ethereum Client, các Nodes cần phải chạy một chương trình máy ảo là Ethereum Virtual Machine (EVM). Tại đây, EVM chịu trách nhiệm thực thi các Smart Contract. Ngoài ra, khi các nhà phát triển muốn xây dựng Dapps trên Ethereum, họ cần triển khai Smart Contract thông qua ngôn ngữ lập trình Solidity.

Trong đó, để kích hoạt việc thực thi các hoạt động, mạng lưới cần đến phí “Gas”. Trong mạng lưới Ethereum, phí Gas sẽ được thanh toán bằng đồng tiền kỹ thuật số gọi là Ether. Khi giao dịch được thực thi sẽ là lúc cần đến việc xác nhận giao dịch hợp lệ không. Miner Node sẽ có trách nhiệm đảm nhận việc xác nhận này và đảm bảo tuân theo luật đồng thuận.

Hiện tại Ethereum sử dụng cơ chế đồng thuận là Proof of Work. Tức các Miner Nodes phải chứng minh công việc họ đã hoàn thành và thông báo đến toàn mạng lưới. Sau đó, các Nodes khác trong mạng sẽ xác nhận xem bằng chứng này có hợp lệ không. Khi bằng chứng được thông qua, dữ liệu sẽ được ghi vào Blockchain của Ethereum và không thể thay đổi.

Thông tin chi tiết về đồng ETH Coin

ETH (Ether) là đồng tiền điện tử chính thức của chuỗi khối Ethereum. Trong Ethereum, ETH có vai trò như nhiên liệu (phí Gas) để thực thi các giao dịch. 

Các chỉ số của đồng ETH như sau:

• Token Name: Ethereum.
• Sticker: ETH.
• Blockchain: Ethereum.
• Tiêu chuẩn Token: ERC – 20.
• Type: Utility.
• Max Supply: Không giới hạn.
• Circulating Supply: 117,967,744 ETH.

Hiện nay, người chơi có thể mua ETH tại các sàn giao dịch lớn như Binance, Huobi Global, Coinbase Exchange, FTX, …

Những mảnh ghép trong hệ sinh thái Ethereum

Ngày nay, để tìm được dự án tốt trong thị trường tiền mã hóa, chúng ta cần phân tích, xem xét dự án đó trong một hệ sinh thái rộng lớn. Với Ethereum, sự thành công của nó được minh chứng với hơn 3000 Dapps phát triển trong nền tảng. Dưới đây là các mảnh ghép trong hệ sinh thái Ethereum.

Tài chính phi tập trung – Defi

Tài chính phi tập trung (Defi) là một hệ thống tài chính mở được xây dựng trên Internet. Defi cho phép người dùng quyền kiểm soát với tiền của họ. Với Defi, thị trường luôn mở và không có bất cứ cơ quan nào có thể ngăn chặn thanh toán hoặc từ chối bạn truy cập. Tính đến nay, lượng tiền chảy qua ứng dụng Defi đã lên tới hàng chục tỷ đô.

Defi cho phép người dùng quyền kiểm soát với tiền của họ

Một số dự án nổi bật trong mảnh ghép DeFi của Ethereum như MakerDAO (MKR), Compound (COMP), Aave (AAVE), Uniswap (UNI), Curve Finance (CRV)…

Sàn giao dịch tập trung (CEX)

Sàn giao dịch CEX hoạt động như một bên thứ 3. Với việc được vận hành – kiểm soát bởi một công ty, sàn CEX đem lại độ tin cậy cao hơn. Hiện nay, có đến 99% các giao dịch đều thông qua các sàn giao dịch tập trung. Các sàn giao dịch này đều sử dụng các cặp tiền pháp định/tiền mã hoá. Điều này giúp các nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận với thị trường tiền mã hoá hơn.

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên sự thành công của sàn giao dịch đó là khối lượng. Mức khối giao dịch càng cao thì mức độ biến động và thao túng thị trường càng thấp. Sự biến động cũng được xem là một yếu tố quan trọng cần được xem xét. Với các sàn CEX có khối lượng giao dịch lớn.

Bên cạnh đó còn một yếu tố quan trọng khác đó chính là bảo mật. Dù không có sàn giao dịch nào là miễn nhiễm với hoạt động độc hại nhưng một số sàn giao dịch tập trung lại an toàn hơn các sàn giao dịch khác. Tuy nhiên các sàn giao dịch này vẫn tồn tại một số nhược điểm dưới đây:

• Rủi ro bị hack: Các sàn giao dịch tập trung chủ yếu được vận hành bởi các công ty chịu trách nhiệm về việc nắm giữ khách hàng. Những sàn giao dịch lớn thường nắm giữ số Bitcoin có trị giá lên tới hàng tỷ đô la. Điều này khiến chúng trở thành mục tiêu của những hacker.
• Không giống với các giao dịch ngang hàng, các sàn giao dịch tập trung thường tính chi phí giao dịch cao. 

Cơ sở hạ tầng trong hệ sinh thái Ethereum

Phần này chúng ta đi vào tìm hiểu về các dự án nổi bật trong hệ sinh thái Ethereum. Điều này giúp hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của các dự án cơ sở hạ tầng trong sự phát triển chung của hệ sinh thái. Trong các dự án nổi bật của cơ sở hạ tầng Ethereum chúng ta phải kể đến một số dự án dưới đây: 

• Chainlink(Link): Một mạng lưới tiên tri phi tập trung sẵn sàng đóng một vai trò quan trọng trong việc triển khai các công nghệ Blockchain. Mạng này nhằm mục đích cung cấp đầu vào về nhiều nguồn dữ liệu bên ngoài.
• Band Protocol (BAND): Là một nền tảng Blockchain oracles (tiên tri dữ liệu) xuyên chuỗi. Nó có thể lấy dữ liệu trong thế giới thực và cung cấp cho các ứng dụng trên chuỗi. Đồng thời BAND còn kết nối các API với các hợp đồng thông minh. Việc này tạo điều kiện trao đổi thông tin trong chuỗi và ngoài chuỗi.
• Tellor (TRB): Đây là một Decentralized Oracle trên Ethereum. Tại đây, mạng lưới Proof of work cạnh tranh để nạp dữ liệu và cung cấp dữ liệu on-chain. Tellor sử dụng cơ chế khuyến khích crypto-economic, đem đến khả năng thưởng cho những người khai thác gửi dữ liệu trung thực và trừng phạt những kẻ xấu thông qua phát hành Token của Tellor.
• API3: API3 là một dự án hợp tác cung cấp các dịch vụ API truyền thông cho các nền tảng hợp đồng thông minh theo cách phi tập trung. Nó được quản lý bởi tổ chức phi tập trung (DAO). Vì vậy mã nguồn của nó là mã nguồn mở và hoạt động của nó là minh bạch.

Mảnh ghép NFTs

NFT là là một tài sản kỹ thuật, mỗi một NFT sẽ đại diện cho một tập tin duy nhất. Đây cũng được xem là một thuật ngữ kinh tế mà bạn có thể sử dụng để mô tả những thứ như file nhạc… Những thứ này chúng ta không thể thay thế vì chúng là thuộc tính duy nhất. 

NFT là là một tài sản kỹ thuật, mỗi một NFT sẽ đại diện cho một tập tin duy nhất

Chúng ta hãy cùng nhau đi vào tìm hiểu các dự án NFTs nổi bật trên Ethereum:

• Axie Infinidy: Đây là một NFT Game play-to-earn được xây dựng trên nền tảng Blockchain Ethereum. Nó được lấy cảm hứng từ trò chơi điện tử Pokemon. Ngoài ra Axie còn có đặc điểm như một mạng xã hội và có cơ hội kiếm tiền cho người chơi.
• Decentraland (MANA): Một dạng game thực tế ảo được phát triển trên nền tảng Blockchain. Người dùng có thể tự tạo ra nội dung và lợi nhuận trên ứng dụng của họ. Đây được xem là nền tảng ảo phi tập trung thực sự đầu tiên tách biệt. 
• Enjin Coin (ENJ): Cũng như các dự án khác nó dựa trên Blockchain. ENJ tập trung vào việc tạo ra các vật phẩm kỹ thuật số do người chơi sở hữu. ENJ có tác động to lớn tới không gian NFT trong vài năm qua.
• Yield Guild Games (YGG): Là một tổ chức tự trị phi tập trung chủ yếu đầu tư vào các mã thông báo không thể thay thế. YGG có 4 hoạt động chính bao gồm phát triển cộng đồng game, đầu tư vào game, nghiên cứu và phát triển các game, quản trị cộng đồng DAO và subDAO.
• Illuvium (ILV): Là bộ sưu tập NFT và trò chơi khám phá thế giới mở. Nó được phát triển trên hệ sinh thái Ethereum. Được tích hợp giải pháp Immutable-X L2, người chơi của ILV có thể không tốn phí gas để đúc hoặc trao đổi tài sản. Đồng thời, thời gian thực hiện giao dịch cũng diễn ra nhanh chóng.

Mảnh ghép mở rộng quy mô – Scaling

Số lượng người dùng Ethereum tăng lên sẽ khiến Blockchain đạt đến giới hạn dung lượng. Điều này kéo theo việc tăng chi phí sử dụng mạng cũng như đòi hỏi việc đề ra giải pháp mở rộng quy mô. Trong đó, mục tiêu cốt lõi của mở rộng quy mô là tăng tốc độ giao dịch cũng như thông lượng giao dịch mà vẫn đảm bảo sự phân cấp và an toàn.

Lưu ý, việc giữ cho rào cản gia nhập thấp đối với các nhà khai thác Node là đặc biệt quan trọng. Cần đảm bảo việc ngăn chặn sự tiến triển đối với sức mạnh tính tập trung và không an toàn. Hiện tại có 2 giải pháp mở rộng trên Ethereum là mở rộng trên chuỗi (on – chain) và mở rộng ngoài chuỗi (off – chain). 

Một số mảnh ghép mở rộng của Ethereum hiện nay là: Ethereum 2.0, Rollups, ZK-Rollups, Loopring (LRC), Optimistic Rollups, Channels, Raiden Network (RDN), Celer Network (CELR), Sidechain, POA Network (POA).. 

Dữ liệu và phân tích dữ liệu – Data/Analytics

Nền tảng càng phát triển, số lượng người tham gia càng nhiều sẽ kéo theo lượng thông tin cũng ngày một tăng. Điều này khiến việc tính toán, tổng hợp thông tin trở thành một quá trình tốn thời gian, công sức. Do vậy, tận dụng các nhà cung cấp dữ liệu hiện tại sẽ giúp đẩy nhanh quá trình phát triển và tạo ra kết quả chính xác hơn. Điều này cho phép một nhóm tập trung vào chức năng cốt lõi mà dự án của họ cung cấp.

Mảnh ghép dữ liệu và phân tích dữ liệu giúp quá trình phát triển và tạo ra kết quả chính xác hơn

Sự kiện

Tương tự các dự án truyền thống, dự án trong hệ sinh thái Ethereum cũng cần đến các sự kiện. Các sự kiện này sẽ giúp quảng bá các dự án rộng rãi đến công chúng hay các nhà phát triển khác. Trong mảng sự kiện, có một số dự án nổi trội có thể nhắc đến như là ETHGlobal, ETHWaterloo…

Lộ trình phát triển

Đội ngũ sáng lập đưa ra lộ trình phát triển của Ethereum qua 4 giai đoạn bao gồm: Frontier, Homestead, Metropoils và cuối cùng là Serenity (hay còn gọi là Ethereum 2.0). 

Trong đó, với Ethereum 2.0, việc áp dụng Sharding giúp tăng khả năng xử lý giao dịch thông qua việc chia khối ra nhiều “Shards” hay phân đoạn. Chúng giúp chạy Nodes dễ dàng hơn thông qua việc giữ cho các yêu cầu phần cứng ở mức thấp. Ngoài ra, Ethereum 2.0 còn thay đổi cơ chế đồng thuận từ Proof of Work sang Proof of Stake.

Bên cạnh đó, tính đến thời điểm hiện tại, ETH đã trải qua 10 lần Hard Fork thành công. Một số lần phải nhắc đến trong đó như Dao fork, Tangerine whistle,  Spurious Dragon, Byzantium, Constantinople, Istanbul, Muir Glacier, Beacon Chain genesis. Gần đây, Ethereum đang dự tính tiến hành đợt Hard Fork lần thứ 11 mang tên London.

Đối thủ cạnh tranh của hệ sinh thái Ethereum

Mặc dù Ethereum đang là hệ sinh thái đi đầu xét cả về tổng giá trị giao dịch cũng như số lượng các Dapps phát triển. Tuy nhiên, Ethereum vẫn còn gặp phải một số hạn chế lớn phải nhắc đến như tốc độ giao dịch, phí gas cao, mạng lưới hay bị tắc nghẽn…

Ethereum phải đối mặt với khá nhiều hệ sinh thái mới nổi trên thị trường

Với những bất cập trên, Ethereum cũng thường xuyên vấp phải các tranh cãi gay gắt nhất là khi các hệ sinh thái mới nổi ngày càng phát triển. Trong đó, một số đối thủ lớn của Ethereum có thể nhắc đến như Near, Polkadot, Polygon, ADA…

Giao dịch Ethereum ở đâu?

Người chơi Crypto có thể mua bán ETH 2 sàn giao dịch chính là:

• Sàn tập trung (CEX): Là sàn giao dịch có một bên thứ 3 đứng ra kiểm soát và làm cầu nối để trao đổi tài sản Crypto. Một số sàn CEX được sử dụng phổ biến là Binance, Huobi, Bittrex, Gate.io, Kucoin…
• Sàn phi tập trung (DEX): Là sàn được xây dựng, hoạt động một cách phi tập trung dựa trên nền tảng của Blockchain. Với sàn DEX, người dùng có thể giao dịch, trao đổi đồng Coin ngay trên ví của họ mà không cần phải di chuyển ra ngoài. Trong sàn DEX, Private Key sẽ do người dùng nắm giữ. Một số sàn DEX hay được sử dụng như là Uniswap, Sushiswap…

Xem thêm: Công nghệ Blockchain là gì và cách ứng dụng vào thực tiễn

Mặc dù có khá nhiều hạn chế tuy nhiên, với tư cách là hệ sinh thái tiên phong, Ethereum vẫn đang không ngừng cải tiến từng ngày. Hy vọng, với những thông tin được đề cập ở trên đã giúp bạn đọc có được cái nhìn tổng quan về hệ sinh thái Ethereum. Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào, có thể liên hệ với A2coin để được giải đáp chi tiết.